«ΟΙ ΗΛΙΘΙΟΙ» του Λαρς Φον Τρίερ

Η Λέσχη Κινηματογράφου Αγίου Νικολάου με δεδομένο το κλείσιμο των κινηματογραφικών αιθουσών προτείνει κάθε εβδομάδα μία ταινία την οποία μπορεί ο καθένας να αναζητήσει και να παρακολουθήσει (ψηφιακά αποθετήρια, διαδικτυακή ενοικίαση, υπηρεσίες streaming).  
Αυτήν την εβδομάδα η ταινία που προτείνεται είναι «οι Ηλίθιοι» του Λαρς Φον Τρίερ.

 

Μια παρέα νεαρών αστών ζουν με κοινοβιακό τρόπο σε μια μεγάλη μονοκατοικία και μοιράζονται το ίδιο ενδιαφέρον για την ηλιθιότητα. Η ομάδα, θέλοντας να ανακαλύψει την ευτυχία μέσα από την «αθωότητα του χαζού» που κρύβει μέσα του ο κάθε άνθρωπος, εγκαθίσταται σε μια συνοικία πλουσίων της Κοπεγχάγης και αρχίζει να συμπεριφέρεται όπως τα άτομα με χαμηλή νοημοσύνη και νοητική υστέρηση. Εξωτερικεύοντας τον ηλίθιο χαρακτήρα του εαυτού τους, επιδιώκουν να ξεπεράσουν τις αναστολές τους και να αντιταχθούν στις συμβάσεις και στην «φυσιολογική» συμπεριφορά των μελών της κοινωνίας. Αυτή όμως, η «απελευθερωτική» δράση, λαμβάνει χώρα μονάχα όταν βρίσκονται σε δημόσιους χώρους και μέσα από τη σιγουριά της ομάδας. Όταν η Κάρεν – μια βασανισμένη νεαρή γυναίκα που κουβαλά το βαρύ φορτίο ενός θανάτου – τους συναντά και γίνεται μέλος της ομάδας, τα πράγματα θα πάρουν μια απρόβλεπτη τροπή, καθώς θα είναι η μόνη που θα κάνει ένα βήμα παραπέρα…

Το γεγονός ότι ο Λαρς φον Τρίερ άγγιξε το mainstream με το «Δαμάζοντας τα Κύματα» παραμένει παράδοξο, η επιτυχία εκείνου του φιλμ επέτρεψε στον σκηνοθέτη να γυρίσει τους «Ηλίθιους». Η δεύτερη ταινία του δανέζικου manifesto «Dogma 95» (μετά την «Οικογενειακή Γιορτή» του Τόμας Βίντερμπεργκ), πραγματεύεται πολύ πιο ουσιαστικά τον γνωστό δεκάλογο κανόνων των δημιουργών του, οι οποίοι ορκίστηκαν να υπηρετήσουν ένα «anti-bourgeois cinema».

Το Δόγμα, το οποίο αποτελεί ένα καλλιτεχνικό μανιφέστο-αντίδραση στην κουλτούρα του Χόλιγουντ, προϊόν έμπνευσης μιας ομάδας νέων δανών σκηνοθετών με πρωτεργάτη τον Τρίερ, που βάζει ουσιαστικά μια «ζώνη αγνότητας» στη διαδικασία  δημιουργίας μιας ταινίας: η κάμερα στο χέρι (υποχρεωτικά), γυρίσματα αποκλειστικά σε φυσικούς χώρους, όχι κατασκευασμένα ντεκόρ, όχι τεχνητοί φωτισμοί, κανενός είδους εφέ κ.λπ.

Οι ηλίθιοι παραμένουν, ακόμα και σήμερα, ένα από τα πιο πειραματικά, ριψοκίνδυνα, αμφιλεγόμενα και αντιφατικά εγχειρήματα του Λαρς φον Τρίερ. Μέσα από τον ακραίο  χλευασμό του πολιτικά ορθού και μέσω μιας  προκλητικής (στα όρια του δυσάρεστου και του ανυπόφορου) κινηματογράφησης, έχει ως στόχο να αφυπνίσει με τρόπο ανορθόδοξο, αιρετικό και εκκεντρικό τις μικροαστικές συνειδήσεις.

Οι ηλίθιοι, με την ολική αντιστροφή ρόλων και συμπεριφορών που επιχειρούν, επιδιώκουν να αποκαλύψουν την υποκρισία και τη βλακεία που ενυπάρχει μέσα σε ότι ονομάζουμε φυσιολογικότητα και καθωσπρεπισμό. «Ποια είναι η ουσία μιας κοινωνίας που γίνεται όλο και πιο πλούσια, αλλά δεν κάνει κανέναν ευτυχισμένο», αναρωτιέται σχετικά ο Λαρς φον Τρίερ για την ταινία του, η οποία είναι ανυπόγραφη σκηνοθετικά, σύμφωνα πάντα  με τις αρχές του «Δόγματος ‘95» και η οποία δίχασε τους θεατές όπου κι αν προβλήθηκε.

Το τελευταίο μέρος των «Ηλιθίων» είναι μαρτυρικό. Σε κάνει να νιώθεις ότι, ενώ βρισκόσουν σ’ ένα… παιδικό party και χαιρόσουν, απότομα, τα παιχνίδια προκαλούν πόνο ή ότι οι μεγάλοι ήρθαν για να σε πάρουν μαζί τους στο σπίτι. Και για να μείνεις σ’ αυτό το party, πρέπει να πονέσεις πολύ, μαζί με τα άλλα παιδάκια, ή να πονέσεις τους δικούς σου, με συνέπειες… boomerang. Μοναδική λύτρωση κι ελπίδα ύστερα από αυτή τη δοκιμασία, το να μη μείνεις μόνος σου. Να μην καταλάβεις ότι δεν έχεις μέλλον…

Την Κυριακή 23 Μαΐου στις 19:30 θα γίνει ανοικτή διαδικτυακή συνάντηση – συζήτηση ξεκινώντας για την ταινία και όπου μας βγάλει. Για τη συμμετοχή στη συζήτηση εισάγετε την παρακάτω διεύθυνση στο πρόγραμμα περιήγησης σας (Chrome, Firefox, Safari) την ώρα της συνάντησης.

https://minedu-secondary.webex.com/meet/kpapadak


by