“ΠΟΝΟΣ ΚΑΙ ΔΟΞΑ” του Πέδρο Αλμοδόβαρ

Η Λέσχη Κινηματογράφου Αγίου Νικολάου με δεδομένο το κλείσιμο των κινηματογραφικών αιθουσών προτείνει κάθε εβδομάδα μία ταινία την οποία μπορεί ο καθένας να αναζητήσει και να παρακολουθήσει (ψηφιακά αποθετήρια, διαδικτυακή ενοικίαση, υπηρεσίες streaming).

Αυτήν την εβδομάδα η ταινία που προτείνεται είναι «Πόνος & Δόξα» του Pedro Almodovar, με πρωταγωνιστές τους: Αντόνιο Μπαντέρας, Πενέλοπε Κρουζ, Λεονάρντο Σμπαράλια, Ασιέρ Ετσεαντία.

Λίγο πριν εισχωρήσει στο κατώφλι των 70 του χρόνων, και έχοντας αποχαιρετήσει οριστικά τον χαρακτηρισμό του enfant terrible που τον συνόδευε για μεγάλο μέρος της σκηνοθετικής του πορείας, ο Πέδρο Αλμοδόβαρ συγκεντρώνει τα φαντάσματα, τις εμμονές και τις φοβίες του, τον απόηχο των παλιότερων ταινιών του και τις ανεπούλωτες ψυχολογικές πληγές του σε ένα ξεκάθαρα αυτοαναφορικό φιλμ βραδείας συναισθηματικής καύσεως.

Όλα αυτά θα συμβούν ήρεμα και αβίαστα, με μια συγκρατημένη μελαγχολία και μια ευλογημένη νοσταλγία για όλα εκείνα τα πράγματα που παραμένουν αναλλοίωτα και διαρκώς παρόντα στη ζωή, είτε ως υπενθύμιση είτε ως απαραίτητο υστερόγραφο: η ανεξίτηλη ανάμνηση της μητρικής φροντίδας, το πρώτο συνταρακτικό ερωτικό σκίρτημα. οι κινηματογραφόφιλες αναστατώσεις, τα σημάδια από τις σφοδρές αγάπες, η συνειδητή επιλογή της μοναξιάς ως μια πράξη ενδοσκόπησης και ξεκαθαρίσματος προσωπικών λογαριασμών.

Στο «Πόνος και Δόξα» («Dolor y Gloria») ο Αλμοδόβαρ χρησιμοποιεί το φιλμ ως ένα θεραπευτικό εργαλείο ψυχανάλυσης και το στρέφει πρωτίστως στον εαυτό του. Όπως εκείνος, έτσι και ο ήρωάς του είναι ένας εξηντάρης σκηνοθέτης σε οικειοθελή αναχώρηση από τον πρότερο δημόσιο βίο του, με φανερές επάνω του τις φθορές του χρόνου και σε δημιουργικό αδιέξοδο.

Αποτραβηγμένος στο πολύχρωμο διαμέρισμά του (που δεν είναι άλλο από το σπίτι του ίδιου του Αλμοδόβαρ), και με εύθραυστη πλέον υγεία, ο Σάλβε, ο πρωταγωνιστής και alter ego του Αλμοδόβαρ, δέχεται πρόσκληση από την Ταινιοθήκη της Μαδρίτης να παραστεί στην προβολή μιας αποκατεστημένης ταινίας από τα πρώτα του σκηνοθετικά βήματα. Κι αυτό το γεγονός στέκεται η αφορμή για να συναντήσει ξανά τον τότε πρωταγωνιστή του, με τον οποίο παρέμεναν για δεκαετίες αποξενωμένοι, να ζητήσει στα ναρκωτικά προσωρινή ανακούφιση από τη φυσική του καταπόνηση, να δεχτεί επίσκεψη από έναν πάλαι ποτέ μεγάλο του έρωτα και να πραγματοποιήσει μια σειρά από σύντομα νοητικά ταξίδια στα παιδικά του χρόνια. Όταν, μεγαλώνοντας με την ακούραστη και στωική μητέρα του σε ένα φτωχικό σπίτι, χτισμένο στο εσωτερικό μιας σπηλιάς, ήρθε σε επαφή με τα πρώτα ερεθίσματα που θα τον διαμόρφωναν μετέπειτα ως άνθρωπο και ως καλλιτέχνη.

Φυσικά τα γεγονότα που διηγείται το φιλμ δεν παραπέμπουν ξεκάθαρα στα βιώματα του Αλμοδόβαρ, αλλά αποτελούν μυθοπλαστικά είδωλα της ζωής του. Μια πιστή αυτοβιογραφική κατάθεση ίσως να μην είχε, άλλωστε, και πολύ νόημα από μέρους του σκηνοθέτη δεδομένου ότι αρκετά συχνά στη φιλμογραφία του επιχείρησε παρόμοιες αναφορές («Νόμος του Πόθου», «Κακή Εκπαίδευση»).

Αυτό που έχει πραγματικά σημασία στην ταινία είναι ο νηφάλιος και εγκρατής τρόπος με τον οποίο ο Αλμοδόβαρ σκιαγραφεί το ψυχολογικό πορτρέτο του alter ego του, μέσα από φαινομενικά ασήμαντα και καθημερινά συμβάντα τα οποίο όμως λειτουργούν ως υπόγειες δονήσεις σε εκείνον και στο κοινό μέχρι τη στιγμή που θα εκτονωθούν συγκινησιακά.

Η ταινία επιλέχθηκε για να διαγωνιστεί για τον Χρυσό Φοίνικα στο φεστιβάλ των Καννών του 2019, όπου ο Μπαντέρας κέρδισε το βραβείο καλύτερου ηθοποιού και ο Αλμπέρτο Ιγκλέσιας κέρδισε το βραβείο καλύτερου σάουντρακ. Στα Βραβεία Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου κέρδισε στις κατηγορίες: καλύτερου ηθοποιού (Μπαντέρας) και σχεδιασμού παραγωγής. Επίσης, ήταν υποψήφια για το Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας στα 92α Βραβεία Όσκαρ και για τη Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας.

Την Κυριακή 14 Μαρτίου στις 19:30 θα γίνει ανοικτή διαδικτυακή συνάντηση – συζήτηση ξεκινώντας για την ταινία και όπου μας βγάλει. Για τη συμμετοχή στη συζήτηση εισάγετε την παρακάτω διεύθυνση στο πρόγραμμα περιήγησης σας (Chrome, Firefox, Safari) την ώρα της συνάντησης.

https ://minedu –secondary .webex .com /meet /kpapadak