«Η ΣΕΙΡΗΝΑ ΤΟΥ ΜΙΣΙΣΙΠΙ», του Φρανσουά Τριφό
Με μια κλασική γαλλική ταινία με λαμπερούς πρωταγωνιστές συνεχίζει τις εβδομαδιαίες προβολές η Λέσχη Κινηματογράφου Αγίου Νικολάου. Την Πέμπτη 15 Δεκεμβρίου 2016 παρουσιάζει στο κινηματοθέατρο REX στις 21:30, το ψυχολογικό θρίλερ «Η ΣΕΙΡΗΝΑ ΤΟΥ ΜΙΣΙΣΙΠΙ – LA SIRENE DU MISSISSIPI» του καταξιωμένου Γάλλου σκηνοθέτη Φρανσουά Τριφό. Η ταινία είναι γαλλικής παραγωγής 1969, διάρκειας 123’ και πρωταγωνιστούν οι: Κατρίν Ντενέβ, Ζαν-Πολ Μπελμοντό και Μισέλ Μπουκέ.
Ο Τριφό μεταφέρει κινηματογραφικά σε δικό του σενάριο, το μυθιστόρημα του Γουίλλιαμ Άιρις «Βαλς στα Σκοτάδια» και «παίζει» με την έννοια της απάτης και του εγκλήματος, καταγγέλλοντας σε δεύτερο επίπεδο την ιστορία της γαλλικής αποικιοκρατίας. Η ταινία είναι αφενός ένα ψυχολογικό δράμα πάνω στη σύγκρουση προσωπικού πάθους και κυρίαρχης ηθικής και αφετέρου ένα στιλάτο θρίλερ που αφηγείται απολαυστικά μία ιστορία αντρικής σεξουαλικής «ενηλικίωσης».
Υπόθεση: Ο Λουί είναι ένας πλούσιος ιδιοκτήτης καπνοφυτειών σε ένα τροπικό νησί στον Ινδικό Ωκεανό, που αποφασίζει να παντρευτεί δι’ αλληλογραφίας. Με το πλοίο «Σειρήνα του Μισισιπή» καταφτάνει η υποψήφια νύφη, η Ζιλί, μία σαγηνευτική γυναίκα με μυστηριώδες παρελθόν. Αν και είναι διαφορετική από τη γυναίκα της φωτογραφίας, ο Λουί την ερωτεύεται και αποφασίζει να την παντρευτεί. Σύντομα όμως η Ζιλί θα εξαφανιστεί παίρνοντας μαζί της και τα χρήματα του. Οι έρευνες των ιδιωτικών ντετέκτιβ δεν έχουν αποτέλεσμα κι έτσι ο Λουί αποφασίζει να την αναζητήσει ο ίδιος. Τότε, θα κλιμακωθούν οι εξελίξεις και τα αστυνομικά μυστήρια και η λύση θα δοθεί με το ταξίδι του στην Ευρώπη…
Παρόλο που στους τίτλους της αρχής η ταινία αφιερώνεται στον Ζαν Ρενουάρ, το πρώτο της μέρος είναι γεμάτο σημειολογικές λεπτομέρειες και παιγνιώδεις αναφορές στον Χίτσκοκ και ιδιαίτερα στην ταινία του «Δεσμώτης του ιλίγγου». Τα σύμβολα είναι καθαρά, είτε πρόκειται για τη μοιραία γυναίκα που δεν μπορείς να καταλάβεις ποτέ αν λέει την αλήθεια, είτε πρόκειται για τη διαρκή αίσθηση δίνης που εγκυμονεί μια αόριστη απειλή. Ο τρόπος όμως με τον οποίο ο Φρανσουά Τριφό διασχίζει όλη την αχαρτογράφητη διαδρομή ανάμεσα στο σινεμά του Χίτσκοκ και αυτό του Ζαν Ρενουάρ, είναι ο ίδιος με τον οποίο μέσα από ένα φαινομενικό φιλμ νουάρ γεννιέται σκηνή με τη σκηνή ένα μελόδραμα από εκείνα που κάνουν μια ερωτική ιστορία να μοιάζει σχεδόν αδύνατη να κινηματογραφηθεί με συμβατικούς όρους.
Ο δεξιοτέχνης σκηνοθέτης μοιάζει να αδιαφορεί –όπως και οι ήρωές του– για τις συμβάσεις που διαφορετικά θα τον κρατούσαν δέσμιο ενός τυπικού θρίλερ. Πίσω από τα κινηματογραφικά είδη που αναμειγνύει, αναδύεται σχεδόν χωρίς να το αντιληφθείς κάτι πιο σκοτεινό, πιο διεστραμμένο, μια ιστορία που ασφυκτιά από πάθος και προσπαθεί να βρει τους δικούς της νόμους για να επιβιώσει σε ένα εξαρχής δικό της κινηματογραφικό είδος.Για τον Τριφό, ο Λουί και η Ζιλί είναι δυο άγρια παιδιά, κυνηγημένα πρώτα απ’ όλα από τον εαυτό τους, σε έναν κόσμο που το πραγματικό έγκλημα είναι η μοναξιά και το ωραιότερο παιχνίδι η ελευθερία του να είσαι μαζί, ακόμη και όταν δεν μπορείς να εμπιστευτείς τον άλλον. Ο έρωτας τους είναι κάτι που πονάει και βρίσκεται διαρκώς υπό αίρεση, με τις προθέσεις τους να μην είναι ποτέ ξεκάθαρες, παρά μόνο όταν κλείνουν κάθε δίοδο προς τον έξω κόσμο. Μετέωροι ανάμεσα σε κάτι που μοιάζει με παραμύθι και φαντασία, σε μια πραγματικότητα που τους θυμίζει διαρκώς το «εφήμερο», βιώνουν ταυτόχρονα τον απόλυτο έρωτα και το απόλυτο μίσος, τον συνδυασμό αισθησιασμού, κινδύνου και μυστηρίου, τη γνήσια ενσάρκωση του ανεκπλήρωτου.
Επιπλέον ο Τριφό ενώ μοιάζει να διασκεδάζει αναστατώνοντας τους κώδικες του παραδοσιακού νουάρ με μοντέρνες αφηγηματικές πινελιές, καταφέρνει να το εμπλουτίσει διακριτικά και πανέξυπνα. Παράλληλα παραμένει κοινωνικά διεισδυτικός και πολιτικά καυστικός και καταθέτει ένα καυστικό κοινωνιολογικό σχολιασμό για το γάμο ως οικονομική δέσμευση και επιδίωξη. Συνδέει τον θεσμό του γάμου και την οικονομική εξάρτηση που δημιουργεί με το αποικιοκρατικό παρελθόν της χώρας του και καταλήγει στο συμπέρασμα πως όταν η οικονομική ανισότητα διορθωθεί, τότε και ο έρωτας μπορεί να αναβλύσει. Αργοί ρυθμοί, μεγάλες ράθυμες σκηνές, σημασία στα βλέμματα και στις λεπτομέρειες, στις γωνίες λήψης και σταδιακή κλιμάκωση της ίντριγκας. Εξαιρετική φωτογραφία, διακριτική μουσική, ο Μπελμοντό γεμάτος ειρωνεία, πικρία και βαθμιαία γνώση και η Ντενέβ αποδίδει το απροσδιόριστο του ρόλου της τέλεια και ενσαρκώνει μοναδικά το απόλυτο αιθέριο και πέραν της ηθικής πλάσμα. Ίσως η πιο ύπουλα πολιτική ταινία του Τριφό, ντυμένη με το προσωπείο της αστυνομικής ιστορίας και του έμμονου πάθους.
