«ΧΕΙΜΕΡΙΑ ΝΑΡΚΗ» του Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν

Οι προβολές της Λέσχης Κινηματογράφου Αγίου Νικολάου ξεκινούν τη νέα χρονιά με μια εξαιρετική ταινία του σύγχρονου τουρκικού κινηματογράφου. Την Πέμπτη 5 Ιανουαρίου 2017 στις 21:30, θα προβληθεί στο κινηματοθέατρο REX η πολυβραβευμένη ταινία «ΧΕΙΜΕΡΙΑ ΝΑΡΚΗ – WINTER SLEEP» του ταλαντούχου σκηνοθέτη Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν. Η ταινία είναι τουρκικής παραγωγής 2014, διάρκειας 196΄και πρωταγωνιστούν οι: Χαλούκ Μπιλγκινέρ, Μελίσα Σοζέν, Ντεμέτ Ακμπάγκ.Ο σπουδαίος Τούρκος δημιουργός, τρία χρόνια μετά το «Κάποτε στην Ανατολία», επιστρέφει με τη έβδομη μεγάλου μήκους ταινία του και σαρώνει τα βραβεία όχι μόνο στις Κάννες (χρυσός φοίνικας και βραβείο κριτικών), αλλά και σε πολλά άλλα διεθνή φεστιβάλς. Με δεκάδες βραβεύσεις και υποψηφιότητες, η «Χειμερία νάρκη» προβλήθηκε σε σημαντικά φεστιβάλς σε όλες τις ηπείρους και ήταν υποψήφια για Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας.

Υπόθεση: Ο Αϊντίν, πλούσιος κληρονόμος και σπουδαίος ηθοποιός, έχει πλέον αποσυρθεί και λειτουργεί ένα μικρό ξενοδοχείο στην κεντρική Ανατολία. Μαζί του μένουν η νεαρή γυναίκα του με την οποία έχει μια θυελλώδη σχέση και η αδελφή του η οποία υποφέρει λόγω του πρόσφατου διαζυγίου της. Μέσα στην ασφάλεια της άνετης ζωής του, ο Αϊντίν έχει χάσει την επαφή με την πραγματική ζωή και τις δυσκολίες των ανθρώπων γύρω του. Ελέγχει με τα χρήματά του την καθημερινότητα των δύο γυναικών, αρθρογραφεί κλεισμένος στο γραφείο του για μία μικρή τοπική εφημερίδα και σκοπεύει να γράψει ένα βιβλίο για την ιστορία του τουρκικού θεάτρου. Οι μόνοι άνθρωποι τους οποίους συναναστρέφεται είναι ο επιστάτης του, η γυναίκα και η αδελφή του. Όμως τον χειμώνα, καθώς το χιόνι αρχίζει να πέφτει, το ξενοδοχείο γίνεται καταφύγιο, αλλά και χώρος που οξύνει τις μεταξύ τους έριδες…Διαλογικό, πικρό, θεατρικής δομής και υψηλής κινηματογραφικής τεχνικής πολυεπίπεδο ψυχολογικό δράμα, που εστιάζει πάνω στην εξουσία, την πνευματική και την αληθινή ζωή, τις ταξικές αντιθέσεις και τις σύγχρονες ηθικές αξίες. Ο Τσειλάν βάζει στο μικροσκόπιο όλα όσα έχουν οδηγήσει την Τουρκία στο σημερινό της αδιέξοδο: τη θρησκεία, την παράδοση, το χάσμα ανάμεσα σε πλούσιους και φτωχούς, την ενοχή της αστικής τάξης, τη σιωπή των διανοούμενων. Επιχειρεί δηλαδή να αναδείξει την «χειμερία νάρκη» στην οποία έχει βυθιστεί ολόκληρη η χώρα που αρνείται, να ξυπνήσει και να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα.Καταφέρνει μέσα από ευφυείς διαλόγους να αποκαλύψει το κενό της ζωής των ηρώων του και καταδεικνύει τη σημασία της δράσης απέναντι στις χωρίς νόημα αέναες συζητήσεις. Σχολιάζει ταυτόχρονα τη σύγχυση στην οποία βρίσκεται η άρχουσα τάξη, κατατρεγμένη από τις ενοχές της και το ατελέσφορο της ύπαρξής της. Διαποτίζει τους διαλόγους με υποδόριο, πικρό χιούμορ και λογοτεχνικά αποσπάσματα, αντιπαραβάλλοντας αυτά που εννοούν (και υπονοούν) οι ήρωες με μια αριστουργηματικά ζυγισμένη σκηνοθεσία-σχόλιο.

Με τον λόγο κεντρικό πρωταγωνιστή, το «Winter Sleep» είναι η πιο ‘θεατρική’ ταινία του Τσεϊλάν. Στους τίτλους τέλους υπάρχει ευχαριστήριο σημείωμα προς τον Ρώσο δραματουργό Αντόν Τσέχωφ, ενώ η ταινία παραπέμπει και στον Μπέργκμαν (χειμωνιάτικο τοπίο, βουβά διλήμματα, πικρές ανταλλαγές απόψεων).Οι πραγματικά μεγάλες στιγμές της ταινίας βρίσκονται στις σκηνές όπου οι ήρωες είναι μόνοι τους, σιωπηλοί, αντιμέτωποι με τον χειμώνα που με τη μορφή του πυκνού χιονιού σκεπάζει τα βουνά της Καππαδοκίας. Και φυσικά στην υπέροχη φωτογραφία, τις ερμηνείες των ηθοποιών και στις δύο σκηνές πραγματικού κινηματογραφικού μεγαλείου (αυτήν στην αρχή όπου ένα παιδί θα γίνει η αφορμή για μια ταξική σύγκρουση και αυτήν με το άγριο άλογο που θα δαμαστεί για να ικανοποιήσει την αλαζονεία του Αϊντίν) που σου υπενθυμίζουν πως βρίσκεσαι όντως σε μια ταινία ενός από τους μεγαλύτερους εικονοκλάστες του σύγχρονου σινεμά.

Στο πρόσωπο όλων των χαρακτήρων – με κυρίαρχο τον διανοούμενο και πλούσιο Αιντίν- απεικονίζεται η χαρτογράφηση αξιών, ηθών, παραδόσεων της τουρκικής κοινωνίας, στη βάση των ταξικών αντιθέσεων. Η υποκρισία, η συναισθηματική κενότητα, η εγωκεντρική γαλήνη, η ατομική απομόνωση, η μικροαστική μεγαλοψυχία, οι κρυφές επιθυμίες, οι δυσλειτουργικές σχέσεις απεικονίζουν την άρχουσα τάξη που λαθροβιώνει μέσα σε «χειμερία νάρκη». Στον κοινωνικό αυτόν χειμώνα, ο Τσεϊλάν και κρίνει και δείχνει οικείους τούτους τους ανθρώπους, φτιάχνοντας αρχέτυπους χαρακτήρες που εξελίσσονται σε παράλληλο χρόνο με την υπόθεση της ταινίας. Δεν γνωρίζουμε το παρελθόν, ούτε τις προθέσεις τους. Προοδευτικά μαθαίνουμε τις σχέσεις των χαρακτήρων (άνδρας – γυναίκα – αδελφή), εν μέσω εξέλιξης της πλοκής, των καθημερινών τους πράξεων και συζητήσεων.Ο Τούρκος δημιουργός δείχνει την σκηνοθετική του δεινότητα αποσπώντας εξαιρετικές ερμηνείες από τους ηθοποιούς, με την υποκριτική να γίνετια το καταλυτικό εργαλείο εξέλιξης και κορύφωσης του φιλμ. Οι σπουδαίες ερμηνείες, η μαγευτική φωτογραφία, οι περιεκτικοί διάλογοι, αιχμαλωτίζουν τον θεατή χαρίζοντας του μία μοναδική εμπειρία θέασης!