“Ο ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΜΕΝΟΣ”, του Ακίρα Κουροσάβα

Με το αριστούργημα του παγκόσμιου κινηματογράφου «Ο Καταδικασμένος – Ikiru» συνεχίζονται οι εβδομαδιαίες προβολές επιλεγμένων ταινιών, που διοργανώνει η Λέσχη Κινηματογράφου Αγίου Νικολάου σε συνεργασία με τον Π.Α.Ο.Δ.Α.Ν.

Την Τρίτη 21 Ιανουαρίου 2020 στις 21:30 στο κινηματοθέατρο RΕΧ, προβάλλεται σε επανέκδοση η αξεπέραστη δημιουργία του σπουδαίου Ιάπωνα σκηνοθέτη Ακίρα Κουροσάβα, ιαπωνικής παραγωγής 1952, διάρκειας 143′ και με πρωταγωνιστές τους: Τακάκι Σιμούρα, Σινίτσι Χιμόρι, Χαρούο Τανάκα.

Κεντρικός ήρωας είναι ένας μεσήλικας δημοτικός υπάλληλος, ο οποίος κλείνει τριάντα χρόνια υπηρεσίας σε μια θέση-γρανάζι ενός πολύπλοκου γραφειοκρατικού μηχανισμού. Ζει αποκομμένος από κάθε είδους διασκέδαση και αποξενωμένος από το οικογενειακό του περιβάλλον, αδιαφορώντας για τον εαυτό του. ΄Όμως όλα ανατρέπονται όταν μαθαίνει ότι πάσχει από καρκίνο και του απομένει λίγος χρόνος ζωής. Αρχικά αποφασίζει να περάσει τις τελευταίες μέρες του με σπάταλες διασκεδάσεις, καθώς αντιλαμβάνεται ότι το δράμα δεν είναι ότι πρόκειται σύντομα να πεθάνει, αλλά ότι ποτέ δεν έζησε… Στην πορεία όμως αναγκάζεται να επαναπροσδιορίσει τις πραγματικές αξίες της ζωής, συνειδητοποιεί το εσωτερικό του κενό και ξεκινά μία απέλπιδα προσπάθεια να ζήσει -έστω και την ύστατη στιγμή- αληθινά…

Επηρεασμένος από τη νουβέλα του Λέοντα Τολστόι «Ο Θάνατος του Ιβάν Ίλιτς», ο σκηνοθέτης στοχάζεται πάνω στον υπαρξιακό φόβο του θανάτου, την ψευδαίσθηση της αθανασίας και την πλάνη του χρόνου. Παράλληλα, με εμφανή ειρωνική διάθεση, σχολιάζει την κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα της μεταπολεμικής Ιαπωνίας, καυτηριάζοντας με οξύτητα την αδιαφορία της πολιτείας που εξυπηρετεί μόνο τα συμφέροντα των ισχυρών.Συνδυάζοντας δεξιοτεχνικά την ατμόσφαιρα του γερμανικού εξπρεσιονισμού με την νεορεαλιστική κινηματογραφική λιτότητα, σκηνοθετεί υποβλητικά, επιλέγοντας χαμηλούς δραματουργικούς τόνους, προκειμένου να συνθέσει το πορτρέτο του τραγικού ήρωα. Μέσα από μία βραδυφλεγή, μη γραμμική αφηγηματική πορεία, το τραυματικό παρελθόν του συναντά το οδυνηρό του παρόν, σε έναν πικρό απολογισμό ζωής.Ένα υπαρξιακό οδοιπορικό γεμάτο δυσβάσταχτες αλήθειες και επώδυνα συναισθήματα που αποτυπώνονται στο απελπισμένο βλέμμα του συγκλονιστικού πρωταγωνιστή (ο Τακάσι Σιμούρα σε μία σπουδαία ερμηνεία) την ώρα που κοιτάζοντας κατάματα τον θάνατο καταλαβαίνει ότι δεν του απομένει πια χρόνος… Τότε είναι η στιγμή που οδηγείται στην κάθαρση, βρίσκοντας για πρώτη φορά ένα αληθινό νόημα στη ζωή. Μία απελευθερωτική και συνάμα οδυνηρή λύτρωση, την οποία ο ουμανιστής Κουροσάβα καταθέτει με βαθιά ενσυναίσθηση σε ένα σπαραξικάρδιο φινάλε.«Ιkiru» (όπως είναι ο πρωτότυπος τίτλος) σημαίνει «να ζεις» και η ταινία προέκυψε από την προσπάθεια του σκηνοθέτη να μετουσιώσει δημιουργικά τις σκέψεις που τον κατέκλυζαν για το θάνατο και το πέρασμα στην ανυπαρξία. Υπόδειγμα σκηνοθετικής γεωμετρίας και δραματουργικής ακρίβειας, αποτελεί σπουδή σπάνιας ευαισθησίας και κομψότητας πάνω στο πέρασμα του χρόνου και στους υπαρξιακούς μας εφιάλτες. Παραδίδοντας μαθήματα σινεμά και φιλοσοφίας αποτυπώνει όλη την υπαρξιακή αγωνία ενός ανθρώπου, που όχι μόνο βρίσκεται αντιμέτωπος με τον επικείμενο θάνατό του, αλλά αναζητά εναγωνίως την απόδειξη ότι είχε αξία το γεγονός ότι έζησε.Αγαπημένη ταινία του λυρικού, ανθρώπινου Κουροσάβα, από τις πιο επιτυχημένες εμπορικά ταινίες του και μία από τις πιο συγκινητικές της φιλμογραφίας του.